وب سه چیست؟

وب سه یا اینترنت نسل سوم ایده جدیدی برای گسترش اینترنت جهانی است. ساختار این اینترنت بر پایه‌ی فناوری بلاک چین بوده و از ویژگی هایی مانند غیر متمرکز بودن و اقتصاد بر پایه توکن ها برخوردار می باشد. وب 3 نسل جدید اینترنت و یا به عبارتی اینترنت آینده است که قرار است در طول زمان پیاده شده و امنیت، سرعت، حریم خصوصی و کیفیت بالای خدمات اینترنتی را برای بشریت فراهم کند. در این مقاله به بررسی وب سه, مزایای آن  و شبکه‌های بلاک چین با زیربنای وب سه میپردازیم.

وب1

وب 1 که استاتیک وب (Static Web) یا وب ایستا نام داشت، علی‌رغم تامین دسترسی محدود به اطلاعات و تعامل کاربری پایین، اولین و قابل اعتمادترین اینترنت در دهه 90 میلادی بود. در آن زمان، ساخت صفحه‌های کاربری یا حتی کامنت گذاشتن برای مقالات امکان‌پذیر نبود. این نسخه از وب معمولا با نام read-only web شناخته می‌شود.

وب ۱.۰ بر خلاف وب ۲ و وب سه برای غربال‌ کردن صفحات اینترنت هیچ الگوریتمی نداشت، که یافتن اطلاعات مرتبط با موضوع مورد نظر را برای کابران بسیار دشوار می‌کرد. به زبان ساده، اینترنت نسل اول شبیه به یک بزرگراه یک طرفه با مسیری باریک بود که در آن تولید محتوا تنها توسط معدودی از افراد انجام و اطلاعات بیشتر از سوی دایرکتوری‌ها تامین می‌شد.

وب 2

وب اجتماعی یا وب 2 به‌لطف پیشرفت‌های حاصل در فناوری‌های وب مانند جاوا اسکریپت، HTML5 ،CSS3 و موارد دیگر، اینترنت را تعاملی‌تر کرد، که به استارتاپ‌ها اجازه داد تا پلتفرم‌های تعاملی مانند یوتیوب، فیسبوک، ویکی‌پدیا و بسیاری دیگر را بسازند.

از آنجایی که اکنون در وب ۲ و وب ۳ امکان توزیع و به‌اشتراک‌گذاری داده بین برنامه‌ها و پلتفرم‌های مختلف وجود دارد، این اتفاق راه را برای شکوفایی تولید محتوای کاربر محور و شبکه‌های اجتماعی هموار کرده است. مجموعه ابزارهای عصر فعلی اینترنت توسط تعدادی از نوآوران وب مانند جفری زلدمن که پیشتر درباره او صحبت کردیم، توسعه یافتند.

وب 3

وب سه از طریق فناوری‌های جدید مانند : بلاک چین (Blockchain)، واقعیت مجازی (ٰٰVirtual Reality)، واقعیت افزوده (Augmented Reality)، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) و سایر فناوری‌های ایجاد شده در حوزه رمزارزها مانند متاورس (Metaverse) و توکن‌های غیرقابل معاوضه (ان اف تی) تعریف می‌شود.

اگرچه اینترنت نسل دوم مزایای بسیاری برای انسان دارد، اما حجم وسیع اطلاعاتی که در این بستر ارائه می‌شود، در اختیار و کنترل غول‌های تکنولوژی مانند گوگل، آمازون، متا (فیسبوک سابق) و… قرار دارد. در واقع، پیش می‌آید که اطلاعات وسیع کاربران از طریق این ابرکمپانی‌ها برای اهداف تبلیغاتی و… فروخته می‌شود یا خود این شرکت‌ها در جهت منافع خود از اطلاعات کاربران استفاده می‌کنند که رایج‌ترین شکل آن، تبلیغات است. این امر باعث نارضایتی بسیاری از کاربران در سطح جهان شده است. به همین خاطر ایجاد یک اینترنت آزاد و غیرمتمرکز در دستور کار قرار گرفته است که با تغییر ایجاد در زیرساخت‌ها، به عنوان نسل جدید اینترنت تحت عنوان وب سه شناخته می‌شود.

وب سه مرحله بعدی تکامل وب است که اینترنت را هوشندتر یا اطلاعات را از طریق قدرت سیستم‌های AI با هوشی انسان‌گونه‌تر پردازش خواهد کرد که برای کمک به کاربران، قابلیت اجرای برنامه‌های اسمارت را دارد.

ویژگی‌های وب سه

ایجاد فضای سه بعدی و دنیایی مجازی از ویژگی های وب سه است. شما در وب سه می توانید در پشت کامپیوتر در فضای سه بعدی قدم بزنید و از جاهای مختلف بازدید کنید.

• وب سه بسیار باهوش تر و فعال تر از نسل های قبلی است. شما می توانید با استفاده از یک فایل چندرسانه ای، فایل های مشابه را جستجو کنید.
• فراگیری بیشتر از جمله خصوصیات خوب وب سه است. اینترنت 3 فضایی است که همه جا وجود دارد و تمام بعدهای زندگی رو احاطه می کند. از جمله در کامپیوتر شخصی، گوشی های موبایل، ساعت و … می توانید به اینترنت دسترسی داشته باشید.
• از بین بردن واسطه ها از دیگر ویژگی های وب سه است. بی شک وجود واسطه ها زمینه فساد را افزایش می دهد. در دنیای اینترنت 2 گوگل به عنوان واسطه معمولا از داده های کاربران سوء استفاده می کند. مثلا این کمپانی برای کسب درآمد اطلاعات کاربران را در اختیار شرکت های تبلیغاتی قرار می دهد.
• عدم نیاز به دریافت مجوز از دیگر ویژگی های وب سه است. همه افراد می توانند در وب سه مشارکت داشته باشند و از آن استفاده کنند
• از دیگر مزایا و ویژگی های وب 3 می توان به هوش مصنوعی اشاره کرد. یکی از ویژگی‌های خوب وب سه را می توان پیاده سازی هوش مصنوعی در موتورهای جستجوگر عنوان کرد.

فواید نسل سوم اینترنت (وب سه)

۱. افزایش حریم خصوصی

ساختار نسل سوم وب به‌گونه‌ای است که شبکه‌ای ضد انحصاری همراه با حریم خصوصی ارائه خواهد کرد. با توجه به تکنولوژی مورد استفاده در این حوزه، تسلط واسطه‌ها و شرکت‌هایی که به‌صورت انحصاری روی برخی موارد احاطه داشتند، به مرور زمان کاهش و در بلندمدت از بین خواهد رفت. همین امر موجب می‌شود که حریم خصوصی کاربران بیشتر از قبل مورد توجه قرار گیرد و محترم شمرده شود.

۲. امنیت

وب سه نسبت به نسل‌های قبلی خود، ایمن‌تر است. این امر به‌خاطر ماهیت غیرمتمرکز و توزیع‌شده وب3 است. هکرها برای دستکاری در شبکه راه‌های سخت‌تری در پیش خواهند داشت و حتی اگر موفق به انجام نقشه خود شوند، شبکه آن‌ها را شناسایی و حذف می‌کند.

۳. مالکیت واقعی بر اطلاعات

هر اطلاعاتی که در وب ۳ ایجاد می‌شود، به‌طور کامل در اختیار کسی که آن را ایجاد کرده است، قرار دارد. در وب سه از تسلط شرکت‌های بزرگ بر اطلاعات افراد خبری نیست. اطلاعات به‌صورت غیرمتمرکز ایجاد و به‌صورت رمزگذاری‌شده در شبکه ثبت می‌شود؛ تنها کاربران هستند که به آن‌ها دسترسی دارند.

ارزهای دیجیتال در وب سه

شبکه بلاک چین برای ثبت و ذخیره اطلاعات طراحی شده است. یکی از کاربردهای این شبکه نقل و انتقالات مالی است. از بلاک چین برای ساخت و راه اندازی اینترنت نسل 3 که کاملا غیر متمرکز است، استفاده میشود. مفهومی دیگر که در وب سه می تواند بسیار مهم باشد، ارزهای دیجیتال و رمز ارزها هستند. از ارزهای دیجیتال معمولا برای نقل و انتقالات مالی استفاده می شود. در وب3 هم ارزهای دیجیتال می توانند این کاربرد را داشته باشند. در شبکه وب سه، افرادی که در نگهداری و ذخیره داده ها مشارکت داشته باشند، ارزهای دیجیتال دریافت می کنند. کاربران دیگر هم برای پرداخت هزینه های مربوطه از ارزهای دیجیتال استفاده می کنند.

بهترین ارزهای web 3

همان طور که قبلاً اشاره کردیم، ارز دیجیتال یکی از موضوعات وابسته به اینترنت نسل سوم یا وب سه است. در ادامه برخی از مهمترین و محبوب ترین ارزهای دیجیتال را معرفی خواهیم کرد. این ارزهای دیجیتال، آینده نسل وب3 هستند. ارزهای دیجیتال Polkadot، Filecoin، BitTorent، Kusama و  Oceanاز آن دسته از ارزهای دیجیتالی هستند که پتانسیل زیادی برای رشد دارند.

• ارز دیجیتال پولکادات (Polkadot): یکی از ارزهای دیجیتال که در وب 3 کاربرد دارد، پولکادات است که با نماد اختصاری DOT شناخته شده است. این ارز دیجیتال با ایجاد شبکه ای از بلاک چین های هدفمند، توانسته مشکلاتی از قبیل بالا بودن هزینه کارمزدها و پایین بودن سرعت تراکنش ها را حل کند. 
• ارز دیجیتال فایل کوین (Filecoin): یکی از محبوب ترین پروژه های وب 3 فایل کوین است که با نماد اختصاری FIL شناخته می شود. فایل کوین یکی از جسورانه ترین و پیچیده ترین بلاک چین های موجود در جهان است که بسیار پرکاربرد است. در این ارز دیجیتال اطلاعات اشخاص به صورت غیر متمرکز در فضایی ذخیره می شوند، اما هیچکس به جز خود شخص به این اطلاعات دسترسی ندارد.
• ارز دیجیتال بیت تورنت (BitTorent): بیت تورنت که با نماد اختصاری BTT شناخته شده، پلتفرم مخصوص اشتراک گذاری فایل های غیر متمرکز است. کاربران در BitTorent با استفاده از رمزارزهایی که دارند می توانند بدون نیاز به بانک یا واسطه های مالی، امکانات و قابلیت های این سرویس را بخرند و یا بفروشند. 
• ارز دیجیتال کوزاما (Kusama): کوزاما به عنوان یکی از زیر مجموعه های پروژه پولکادات ارائه شده. Kusama پلتفرمی سازگار و مقیاس پذیر است که برای توسعه دهنده ها طراحی شده. برای پیاده سازی برنامه ها و پروژه های جانبی بر روی پولکادات، لازم است ابتدا روی کوزاما تست شود. به زبانی ساده تر می توان گفت که از Kusama برای پیش تولید و بررسی سایر پروژه های زیر مجموعه دات استفاده می شود.
• ارز دیجیتال اوشن پروتکل (OCEAN): اوشن پروتکل یکی از پلتفرم های تبادل داده های غیر متمرکز است. در این پلتفرم کاربران می توانند بازار داده غیر متمرکز خود را طراحی و ایجاد کنند. از این بازارها برای اشتراک داده ها و اطلاعات استفاده می شود. همچنین می توان گفت که Ocean ابزاری برای خرید، مبادله و فروش داده‌ها و همچنین مدیریت بودجه است. 

شبکه‌های بلاک چین زیربنای وب سه

در حال حاضر کسب‌وکارهای موجود بر بستر سرورهای متمرکز فعال هستند. آن‌ها محل‌های مشخصی را به‌عنوان مرکز داده دارند که اطلاعات مربوط به فعالیتشان را در آن نگهداری می‌کنند. قدم اول برای ورود به وب 3 ، حرکت تمام پروژه‌ها و استقرار آن‌ها روی شبکه‌های بلاک چینی است. در ادامه به بررسی برترین شبکه‌های بلاکچینی حال حاضر می‌پردازیم:

۱. شبکه اتریوم (Ethereum)

اتریوم یکی از شناخته‌شده‌ترین شبکه‌های بلاکچینی است. در حال حاضر این شبکه میزبان حدود ۲۹۰۰ برنامه غیرمتمرکز است که از این جهت در رده اول جدول میزبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز قرار دارد. با توجه به ساختار و امکاناتی که اتریوم در اختیار کاربران قرار می‌دهد، بسیاری از توسعه‌دهندگان این شبکه را برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز انتخاب می‌کنند.

۲. شبکه کازمس (Cosmos)

شبکه کازمس یکی از شبکه‌های بلاکچینی است که به‌خاطر پروتکل ارتباط بین بلاک چینی (Inter Blockchain Communication) و کیت توسعه نرم‌افزاری (SDK) بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به معماری کازمس، مجموعه‌ای از بلاکچین‌ها به‌صورت موازی می‌توانند با یکدیگر در ارتباط باشند. در حال حاضر مجموعه‌ای از ۴۶ بلاکچین مختلف در اکوسیستم کازمس با یکدیگر در ارتباط هستند.

۳. شبکه فانتوم (Fantom)

شبکه فانتوم یکی از رقبای شبکه‌ی اتریوم است. فانتوم مانند رقبای دیگر به‌دنبال ارائه زیرساختی است که علاوه‌بر کاهش هزینه‌ها، سرعت بالاتری نسبت به اتریوم برای کاربران فراهم کند. معماری شبکه فانتوم به‌گونه‌ای است که علاوه‌بر افزایش سرعت انجام تراکنش‌ها، امنیت در این شبکه حفظ می‌شود. این شبکه از قرارداد هوشمند نیز پشتیبانی می‌کند که نکته حائز اهمیتی است.

۴. شبکه آوالانچ (Avalanche)

یکی دیگر از رقبای اتریوم، آوالانچ است. این شبکه روی مقیاس پذیری تاکید دارد. مقیاس‌پذیری آوالانچ حدود ۴,۵۰۰ تراکنش بر ثانیه است. حداقل سخت‌افزار مورد نیاز برای این مقیاس‌پذیری ۲ هسته پردازنده و حافظه سیستمی ۴ گیگ است. ظرفیت تایید این شبکه نیز بیش از ۲,۰۰۰ نود است که آمار خوبی برای آوالانچ محسوب می‌شود.

نتیجه گیری

ما تا به امروز نسل اول و دوم وب را تجربه کرده‌ایم. اکنون نوبت به وب سه رسیده است. انتظارات از این فضا روزبه‌روز بیشتر می‌شود. نباید فراموش کنیم که وب3  هنوز در ابتدای مسیر خود است و راه طولانی را در پیش دارد. مهمترین ویژگی  وب سه این است که کنترل اطلاعات را به ما می‌دهد و همه افراد دارای شرایط یکسان خواهند بود و فضا از حالت متمرکز به حالت غیرمتمرکز تغییر میکند. این مقاله توسط گروه مالی پرواز تهیه شده است.