دیفای(Defi) چیست؟

دیفای از دو کلمه Decentralized و Finance  تشکیل شده ؛ دیسنترلایزد به این معناست که هیچ نهاد مرکزی (مانند دولت یا بانک) کنترل امور را در دست ندارد.  دیفای به معنی امور مالی غیرمتمرکز یا ارائه محصولات مالی به صورت غیرمتمرکز است.

امنیت آن توسط فناوری بلاک چین تضمین می شود دیفای از بلاکچین اتریوم استفاده می کند.  در اکوسیستم دیفای کسی توانایی مصادره، نظارت و جلوگیری از انجام تراکنش‌های شما را ندارد.

در واقع دیفای مجموعه ای از برنامه های کاربردی هست که می تواند امور مالی مهمی مثل دریافت وام و معاملات مالی رو به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه انجام داد.

درادامه ی این مطلب به بررسی حوزه دیفای و معایب و مزایای آن آشنا خواهید شد با گروه مالی پرواز همراه باشید.

پلتفرم‌های وام‌ دهی

امروزه خیلی ها  برای دریافت وام از نهادهای واسط مثل بانک‌ها استفاده می‌کنند و نهادهای نظارتی نیز بر حسن انجام آن‌ها رسیدگی می‌کنند. در پلتفرم‌های دیفای این امور بدون حضور نهاد‌ها و توسط الگوریتم‌های از پیش تعیین شده انجام می‌شود و تبعیض در آن وجود ندارد.

وام گرفتن ارز دیجیتال در مقایسه با سیستم‌های بانکی به‌مراتب آسان‌تر است. دیگر نیاز نیست ماه‌ها از بانکی به بانک دیگر رفت در صف منتظر باشید تا وام به شما تعلق بگیرد .

تفاوت های دیفای و امور مالی متمرکز

 در دیفای تراکنش‌ها به صورت ناشناس است ولی در امور مالی متمرکز پول شما توسط بانک ها نگهداری می شود.

تراکنش ها در دیفای در مدت زمان چند دقیقه انجام میشود اما در امور مالی متمرکز به دلیل فرایند های دستی ؛ پرداخت ها ممکن است چند روز طول بکشد .

بازار دیفای همیشه باز است امور مالی سنتی تنها در ساعات کاری در دسترس است.

ازتفاوت های دیگر این است که در دیفای شفاف هست و همه افراد داده ها ونحوه ی عملکرد را میتوانند مشاهده کنند ولی در امور مالی متمرکز شفاف نیستند و هیچ دسترسی وجود ندارد .

صرافی غیرمتمرکز (DEX)

صرافی های غیر‌متمرکز (Decentralized Exchange) که آنها را با نام اختصاری DEX می‌شناسیم    صرافی‌های متمرکز مثل بایننس و…. واسطه‌ای بین تریدرها هستند. تریدرها تحت نظارت صرافی‌ها می‌توانند ارزهای دیجیتال خود را با هم مبادله کنند . معامله نه به صورت مستقیم که با واسطه صرافی‌ها انجام می‌شود. در صرافی‌های غیرمتمرکز یا DEX واسطه‌ای وجود ندارد. کاربران به صورت مستقیم و همتا به همتا با همدیگر معامله می‌کنند. دارایی آنها تحت کنترل و نظارت صرافی‌ها نیست و هیچ سازمان متمرکزی وجود ندارد.

صرافی های معروف دیفای

صرافی یونی سواپ (Uniswap)

صرافی غیر‌متمرکز یونی‌سواپ در نوامبر سال ۲۰۱۸ بر پایه‌ی بلاکچین اتریوم شروع به فعالیت کرد. کارمزد تراکنش‌ها در این پلتفرم ۰.۳ درصد است که از طریق توکن‌های مبتنی بر شبکه اتریوم (ERC-20) قابل پرداخت است. حجم معاملات در بستر یونی سواپ به‌طور مداوم در حال افزایش است و این صرافی در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین و بهترین صرافی های غیر‌متمرکز ارز دیجیتال به‌شمار می‌رود.

صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap)

پنکیک سواپ یکی از برجسته‌ترین پروتکل‌های بازارساز خودکار بر بستر زنجیره هوشمند بایننس است. این صرافی دیجیتال در سال ۲۰۲۱ شاهد رشد قابل توجهی در حجم معاملات و بهای توکن حکمیتی خود به نام CAKE بود. در حال حاضر پنکیک سواپ به کاربران خود امکان معامله توکن‌های BEP-20 را می‌دهد. همچنین شما می‌توانند با تأمین نقدینگی، شرکت در قرعه‌کشی توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT)، فروش توکن و غیره، درآمدی غیرفعال (منفعل) کسب کنید.

تفاوت استیبل کوین های متمرکز و غیرمتمرکز

تریدر ها ؛ بازار ارز دیجیتال با استیبل کوین‌ها و تتر به عنوان معروف‌ترین استیبل کوین آشنا هستند. استیبل کوین ارز دیجیتالی است ارزش ثابتی دارد. مثلا تتر یک استیبل کوین است که ارزش آن همیشه یک دلار است. اکثر استیبل کوین‌های بازار بر خلاف رمزارزها به صورت متمرکز هستند. عدم شفافیت از مهمترین‌ انتقادهایی است که به استیبل‌کوین‌های وارد است. استیبل‌ کوین‌های غیرمتمرکز مثل DAI یکی از کاربردهای دیفای برای حل مشکلات استیبل‌کوین‌های متمرکز است.

آینده‌ی DeFi چگونه خواهد بود؟

دیفای در ابتدای مراحل رشد است و هر روز افراد بیشتری جذب آن می‌شوند. با این وجود نمی‌توان پیش‌بینی کرد که دقیقا  چه زمانی به جریان اصلی تبدیل خواهد شد.

مزایای دیفای به صورت کلی

 مستقل بودن و عدم وابستگی

دیفای DeFi به هیچ نهادی وابسته نیست و این امکان رو واسه افرادی که برای خرید و فروش، یا انجام معامله اقدام میکنن به وجود آورده تا بتوانند بدون محدودیت های اعمال شده از طرف نهاد ها و شرکت های مختلف باهم تعامل کنن و پولشون را  جابه جا کنن.

 شفافیت و ارائه اطلاعات کامل

دیفای از سیستم بلاکچین استفاده میکند و همه معاملاتی که با این شیوه انجام میشوند در شبکه های هر بلاک ثبت میشود و این باعث میشه که در عین غیر متمرکز بودن، همه اطلاعات به صورت شفاف و بدون هیچ گونه تغییری ثبت بشوند و دلیل شفاف بودن اطلاعات مالی امکان دستکاری معاملات بیسارپایین می اورد و این سیستم میتونه به تنهایی بدون هیچ ناظری امنیتش رو به حدی بالا ببره که عملا نفوذ در ان انجام شدنی نیست.

 پایین بودن هزینه ها

کارمزد ها و هزینه هایی که توی امور مالی غیر متمرکز دیفای جریان داره نسبت به سیستم های مالی متمرکزی مثل بانک ها خیلی پایین تره و این باعث شده که دیفای یک رقیب جدی برای بانک های مختلف به حساب بیاد ؛ به همین اکثر بانک ها این سیستم رو به کل قبول ندارن و با تبلیغات منفی مردم را از سیستم های مالی غیر متمرکز جدیدی که شکل گرفته میترسونن.

 البته مزایای فراوان خدمات مالی غیرمتمرکز به این معنا نیست که دیفای هیچ عیبی ندارد. بسیاری از نقاط ضعف دیفای به فناوری آن مربوط می‌شود.

مقیاس پذیری: پروژه‌های دیفای در زمینه مقیاس پذیری با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. برای مثال، زمان تایید تراکنش‌ها بسیار زیاد است و درزمان شلوغی شبکه،‌ کارمزد تراکنش‌ها بسیار گران می‌شود.

نقدینگی: از اکتبر ۲۰۲۰، کل ارزش پروژه‌های دیفای به بیش از ۱۲.۵ میلیارد دلار رسیده که این رقم نسبت به سیستم‌های مالی سنتی خیلی کم است. نقدینگی کم باعث می‌شود که اعتماد به این شبکه کمی دشوار باشد.

عدم مسئولیت

در صورت بروز هرگونه مشکل، تیم توسعه دهنده مسئولیت اشتباهات شما را برعهده نمی‌گیرد. تنها کاری که آن‌ها انجام می‌دهند این است که واسطه‌ها را از بین می‌برند و این کاربران هستند که باید مسئولیت سرمایه خود را بر عهده بگیرند. درنتیجه، بروز اشتباه و خطاهای انسانی در این زمینه می‌تواند برای کاربران بسیار گران تمام شود.

  نتیجه گیری

امور مالی غیرمتمرکز یک حوزه گسترده است که تلاش می‌کند با حذف واسطه‌ها خدمات مالی موردنیاز افراد را ارائه کند. با کمک این حوزه می‌توانیم به‌سمت یک سیستم مالی آزادتر حرکت کنیم؛ سیستمی که در تمام دنیا قابل‌دسترس برای همه است و مانع از فساد،‌ سانسور میشود.

برنامه‌های غیرمتمرکز دیفای روی بلاک چین‌هایی که میزبان قرارداد هوشمند هستند، اجرا می‌شوند. اتریوم درحال‌حاضر بزرگ‌ترین میزبان دیفای است.

پتانسیل‌‌ دیفای برای رقم‌زدن آینده‌ای متفاوت به‌شدت بالا است؛ آینده‌ای که ما بدون نیاز به بانک‌ها و شرکت‌های واسطه امور مالی خود را مدیریت می‌کنیم و بر دارایی خودمان اختیار کامل داریم.